Tips, training & advies
Stel je vraag
 Werkdagen: 09:00 - 17:00 uur

Lees voor
Nieuws

Jongeren voelen de stress van hun ouders

19 januari 2023
Kawa al Ali is voorzitter van de landelijke vereniging POH-GGZ en kinder- en jeugdpsycholoog. Hij heeft al bijna 10 jaar een praktijk in Amsterdam Zuidoost, waar veel mensen met problematische schulden wonen. Hij werkt intensief samen met professionals binnen de jeugdzorg en het sociaal domein. Zorgverzekeringslijn spreekt met Kawa over de invloed van geldzorgen op jongeren en over de samenwerking met het sociaal domein.
Kawa al Ali gelzorgen jongeren

Het doet veel met kinderen als ouders schulden hebben
“Amsterdam Zuidoost staat bekend om het groot aantal mensen met financiële problemen,” vertelt Kawa. “24% van de mensen heeft problematische schulden, dat staat in groot contrast met de 4% in Groningen, waar ik ook werk. Sommige cliënten wonen al jaren in de opvang met hun kinderen. Jongeren voelen de stress van hun ouders en dat doet ook iets met het brein en het gedrag van deze jongeren.”

De wachttijden verminderen, doe je alleen met preventie
Als voorzitten van de landelijke vereniging POH GGZ kreeg Kawa eens de vraag: ‘Hoe kunnen we ervoor zorgen dat er over 10 jaar geen wachttijden meer zijn?’ “Dat kun je alleen doen door preventie,” antwoordt Kawa. “Je moet daar eigenlijk al op de basisschool mee beginnen. Je kunt kinderen al heel vroeg leren hoe zij om kunnen gaan met problemen en hoe zij hun emoties kunnen uiten. Dat is uiteindelijk veel mooier dan dat ze bij een psycholoog terecht komen.”

Wat is voldoende om van te leven?
“Je hoort mensen wel eens zeggen het is een kwestie van leren budgetteren,” zegt Kawa. “Het is een hardnekkige opvatting dat de oorzaak van armoede een slechte impulscontrole is. Het is juist andersom, de impulscontrole wordt slechter door de stress van schulden.” “Het maken van keuzes is ook niet zo makkelijk,” vervolgt hij. “Je krijgt schulden omdat je niet genoeg hebt. Maar wat is voldoende om van te leven? Ik ben zelf als migrant naar Nederland gekomen. Je komt dan vaak in een achterstandswijk terecht. Je gaat naar school en je ziet mensen om je heen die meer hebben en dat wil je ook. Je neemt niet vanzelf genoeg met minder. Je kunt een beslissing nemen die hele nare consequenties kan hebben die je niet kunt overzien.”

Vraag altijd naar iemand zijn financiële situatie
“Ik merk dat er vaak ongemak bij collega’s zit om het onderwerp financiën bespreekbaar te maken, terwijl er al schaamte bij de cliënt is om erover te praten,” zegt Kawa. “Die schaamte kan hierdoor versterkt worden en bij ons hulpverleners ligt de taak om het praten hierover te normaliseren. Wat mij betreft zou het bevragen van de financiële situatie standaard in een intake geïntegreerd moeten worden. ”

Je hebt als hulpverlener ook iets te verliezen
In Amsterdam-Zuidoost zijn de wachttijden voor schuldhulpverlening lang. “Ik merk aan mijn cliënten dat zij het vertrouwen kwijtraken in de schuldhulpverlening’, vertelt Kawa. “Soms moeten ze 3 á 4 jaar wachten voordat ze kunnen starten, dan beginnen ze pas. Wees je als hulpverlener er dan ook bewust van dat je ook zelf iets te verliezen hebt. Je moet oppassen dat je cliënt het vertrouwen in jou verliest, als je doorverwijst naar schuldhulpverlening en die hun beloftes niet waarmaken. Ik heb een eigen netwerk opgebouwd met hulpverleners, maar het blijft lastig als 24% van de mensen problematische schulden heeft. Los het dan maar op als gemeente, die staan ook machteloos.”

Niet alleen de hulpverlener kan je helpen
“We moeten ervoor waken om alles bij hulpverlening neer te leggen. Het is een maatschappelijk probleem, dat moet je samen aanpakken. Kennissen, buren, vrienden en familie die kunnen je ook helpen, niet alleen de hulpverleners. Er moet ook wat veranderen in de wet- en regelgeving om mensen beter te beschermen tegen schuldeisers die maar door blijven gaan met incasseren,” vindt Kawa.

Kawa was een van de sprekers op ons congres: Schulden als gezondheidsprobleem.
Heb je het congres of de bijdrage van Kawa gemist? Kijk het dan terug.